اگر یه کم با ری اکت کار کرده باشی، احتمالاً می‌دونی که یه چالش بزرگ توی کار باهاش، مدیریت State هست. بهطور خلاصه، هربار که اپلیکیشن می‌سازیم، یه سری اطلاعات هست که هر لحظه باید تو برنامه ذخیره و بهروزرسانی بشن. این اطلاعات به‌اصطلاح میشن state و با تغییرشون، خود اپلیکیشن هم تغییر میکنه.
حالا بیا ببینیم این مدیریت state یعنی چی، چرا انقدر مهمه و بهترین ابزارهای مدیریت State در ری اکت که می‌تونیم راحت‌تر state رو کنترل کنیم کدوما هستن؛ مثل کتابخونه Zustand که خیلی از دردسرها رو کم میکنه و در ادامه بهش اشاره می‌کنیم.
تعریف مدیریت State
حالا اول از همه بریم سراغ تعریفش. مدیریت استیت در ری اکت یعنی اینکه بتونیم همه دادهها و وضعیت‌های برنامه رو کنترل کنیم. مثلاً فکر کن توی یه اپلیکیشن سبد خرید، لیست محصولاتی که اضافه کردی باید جایی ذخیره بشن و هر لحظه هم که بهشون نیاز داریم دم دست باشن؛ این میشه state. مدیریت state هم یعنی ما این وضعیت رو جوری کنترل کنیم که هربار تغییر میکنه، برنامه بدون مشکل کار کنه و چیز دیگه‌ای به هم نریزه.
کاربرد مدیریت State
مدیریت state بیشتر به‌درد وقتی میخوره که اپلیکیشن ما یه‌کم بزرگ و شلوغ‌تر میشه. اول کار شاید با استفاده از useState بشه کارها رو راه انداخت، ولی وقتی پروژه‌مون چندین صفحه و کلی کامپوننت داره، مدیریت state میتونه خیلی پیچیده بشه. اینجاهاست که دیگه به یه ابزار برای مدیریت حرفه‌ای‌تر نیاز داریم.
رایج‌ترین ابزارهای مدیریت State در ری اکت
حالا بریم سراغ معرفی بهترین ابزارهای مدیریت وضعیت در ری اکت که بین برنامه‌نویس‌های ری اکت خیلی محبوب هستن:
1. Redux
Redux یکی از قدرتمندترین ابزارهای مدیریت state برای پروژههای بزرگه. این ابزار یه جورایی همه دادهها رو توی یه مکان مرکزی ذخیره میکنه، بعد از هر جای برنامه که خواستی میتونی بهشون دسترسی داشته باشی. البته یه کمی سنگینه و برای پروژههای کوچیک شاید مناسب نباشه، چون کد بیشتری نیاز داره.
2. Context API
این ابزار خودش توی ری اکت وجود داره و مناسب پروژههای کوچیک و متوسطه. Context API خیلی خوب کار میکنه ولی اگر stateهای پیچیده‌تر بخوای، یه کم دردسر سازه و شاید نیاز بشه از ابزار دیگه‌ای استفاده کنی.
3. MobX
MobX یه کتابخونه برای مدیریت state هست که واکنش‌گرایی بالایی داره. این یعنی وقتی state تغییر میکنه، خودش میتونه به‌صورت خودکار به‌روزرسانی‌ها رو به همه کامپوننت‌ها منتقل کنه و کار برنامه‌نویس رو راحت‌تر کنه.
4. Zustand
کتابخانه Zustand در ری اکت یکی از سریع‌ترین و سبک‌ترین‌هاست. این ابزار برای پروژههای کوچیک و متوسط حسابی جواب میده و هم کار کردن باهاش راحته، هم اینکه نیاز به تنظیمات پیچیده‌ای نداره. توی پروژههای سبک که نمی‌خوای کد زیادی بزنی، این ابزار خیلی خوبه.
5. Recoil
این کتابخونه رو خود تیم ری اکت ساخته و بیشتر به درد وقتی میخوره که نیاز داری stateهای پیچیده و مختلف رو توی پروژه به اشتراک بذاری. Recoil و Context API کنار هم برای مدیریت دادههای مشترک بین چند کامپوننت خیلی کاربردی هستن.
6. React Query
React Query بیشتر برای وقتی مناسبه که دادههای سرور رو می‌خوای مدیریت کنی. این ابزار توی پروژه‌هایی که نیاز به کش کردن دادههای API دارن خیلی کمک‌کننده هست.
7. Jotai
Jotai یه کتابخونه ساده و مینیمال برای مدیریت state هست. اگر دنبال چیزی هستی که خیلی پیچیده نباشه، این گزینه خوبیه؛ چراکه ساختار ساده‌ای داره و به‌راحتی میتونی ازش استفاده کنی.
نکات استفاده از مدیریت State در React
- ساده نگه داشتن State: همیشه سعی کن stateهای اضافه رو حذف کنی. هرچی state ساده‌تر باشه، کدنویسی هم راحت‌تره.
- دسترسی محدود به state: توجه داشته باش که State رو فقط به جاهایی بده که نیاز دارن وگرنه برنامه سنگین و پیچیده میشه.
- انتخاب ابزار درست: برای پروژههای کوچیک میتونی از ابزارهای سبک‌تر مثل Context API یا Zustand استفاده کنی؛ ولی برای پروژههای بزرگتر، Redux یا Recoil بیشتر به کارت میاد.
کامپوننت‌های ری اکت
در ری اکت، کامپوننت‌ها به‌عنوان بلوک‌های سازنده‌ی برنامه‌ها شناخته میشن. هر کامپوننت میتونه یه بخش کوچیک یا بزرگ از رابط کاربری رو پوشش بده و با ترکیب چند کامپوننت، میشه اپلیکیشن‌های پیچیده و مقیاس‌پذیر ساخت. کامپوننت‌ها به دو نوع کلاس‌محور و تابعی تقسیم میشن. در سال‌های اخیر، با معرفی هوکها، کامپوننت‌های تابعی محبوب‌تر شدن و قابلیت‌هایی مانند استفاده از state و دیگر ویژگی‌های ری‌اکت رو بسیار ساده‌تر کردن. کامپوننت‌ها می‌تونن بهطور مستقل طراحی و تست بشن که این ویژگی باعث توسعه سریع‌تر و نگهداری آسون‌تر برنامه‌ها میشه. در کل، کامپوننت‌ها به توسعه‌دهنده‌ها این امکان رو میدن که کدها رو به بخش‌های کوچیک و خوانا تقسیم کنن و همین موضوع باعث افزایش بهره‌وری در توسعه نرم‌افزار میشه!
مقایسه مدیریت State با هوک useState و Redux
useState خیلی برای زمانی مناسبه که یه کامپوننت ساده با state کم داشته باشی. یعنی اگر پروژت کوچیک باشه، خیلی راحت میتونی از همین هوک استفاده کنی. ولی وقتی پروژه پیچیده‌تر میشه و کلی کامپوننت با stateهای مختلف دارن با هم ارتباط برقرار می‌کنن، Redux بیشتر به‌درد میخوره؛ چون میتونی همه stateها رو از یه جای مرکزی کنترل کنی. مثلاً توی یه فروشگاه آنلاین که باید اطلاعات کاربر، سبد خرید، محصولات و غیره مدیریت بشن، Redux ابزار مناسب‌تریه چون میتونه همه اینا رو در سطح جهانی نگه داره. ولی اگر فقط یه فرم کوچیک داری، همون useState خودش کفایت میکنه و خیلی سریع‌تر به هدفت می‌رسی.
سؤالات متداول
خلاصه اینکه…
خب تا اینجا با مدیریت وضعیت در React و مفهوم state manager در react آشنا شدیم. یه مرور کلی هم روی ابزارهای معروف مثل Redux ،Context API ،MobX و Zustand کردیم. بهطور خلاصه، دیدیم که هر ابزار کاربرد خودش رو داره و بسته به اندازه و پیچیدگی پروژه، باید ابزار مناسب رو انتخاب کنی. البته اگر تمایل داری درباره ری اکت بیشتر بدونی، میتونی به مقاله «ری اکت چیست» مراجعه کنی. تو هم اگر در این باره نظر یا سؤالی داری، میتونی دیدگاهت رو با ما به اشتراک بذاری.
